Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը և հիվանդ համակարգերի մրցակցությունը

Ի՞նչ է մտածում Վլադիմիր Պուտինը: Արևմուտքի համար ԱՄՆ նախագահական ընտրությունների ընտրարշավի գաղտնի գործողությունը թույլ տալը ռիսկային ու նույնիսկ վայրի քայլ է` գրում է Գիդեոն Ռահմանը Financial Times-ում: Սակայն եթե գաղափարին, որ արտասահմանյան հետախուզությունը կարող է կործանել հակառակորդի քաղաքական համակարգը, նայենք ռուսական պատմության դիտակետից, միանգամայն սովորական է: Սովետական Միությունը ի հայտ եկավ հենց այդպիսի գործողության հետևանքով: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Գերմանիան աջակցեց Լենինի Ռուսաստան վերադարձին, որովհետև գիտեր, որ կողմ է Ռուսաստանի ու Գերմանիայի միջև խաղաղությանը: Այդ գործողությունների նպատակը ցարական իշխանության անկումն էր ու Ռուսաստանի պատերազմից դուրս գալը: Մեկ դար հետո Պուտինը գաղտնի խառնվեց Դոնալդ Թրամփի ընտրությանը պատճառներով, որ այնքան էլ հեռու չէին Լենինին աջակցելու Գերմանիայի պատճառներից: ՌԴ նախագահը դա արեց պատժամիջոցների նկատմամբ ատելությունից` նույնացնելով այդ քաղաքականությունը Հիլարի Քլինթոնի հետ: Նա գիտեր, որ Թրամփը Ռուսաստանի հետ հաշտեցման կողմնակից է: Ավելի ընդգրկուն դաս կար, որ Պուտինը կարող էր քաղել պատմությունից` այս անգամ Խորհրդային Միության փլուզման: Համակարգը փլվեց ներսից:

Առանցքային փոփոխականը ոչ թե յուրաքանչյուր կողմի ռազմական հզորությունն էր, այլ` ներքին դիմադրությունը: Նույն կերպ ԱՄՆ-ի ու ՌԴ-ի, ինչպես Չինաստանի ու ԵՄ-ի, միջև իշխանության համար պայքարը 21-րդ դարում ձևավորվելու է ավելի շուտ ներքին դիմադրությամբ, քան արտաքին ուժերի: Մինչև վերջերս դա կլիներ մրցակցություն, որի հաղթանակում ԱՄՆ-ը լիակատար համոզված էր: Ի վերջո, Արևմուտքի վիթխարի ուժը պետք է լինի լեգիտիմությունն ու կայունությունը` ստեղծված ժողովրդավարությամբ և գերազանցող տնտեսական նվաճումներով: ՙԱզատությունն աշխատում է՚` վստահ պարծենում էր ԱՄՆ նախկին նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանը: Կար Արևմուտքի թուլությունը գերագնահատելու միտում և չնկատելու` ինչպես է քայքայվել խորհրդային համակարգը: Համարյա նույնը կատարվում է հիմա: Դժվար է չնկատել Թրամփի ԱՄՆ-ի դիսֆունկցիոնալությունը, բայց միջազգային հակառակորդների ներքին թուլությունը կարող է լինել ավելի լուրջ և ավելի դժվար բացահայտվող խնդիր:
Գիդեոն ՌԱՀՄԱՆ, Financial Times

Հ.Գ. Մեղադրական եզրակացությունը, որ Ռոբերտ Մյուլլերը ներկայացրեց 13 ռուսաստանցիների ու 3 ռուսական կազմակերպությունների 2016-ի ԱՄՆ ընտրություններին միջամտության մեջ, ազդակ դարձավ վաշինգտոնյան դասական խելահեղության նոպայի` The Washington Post-ում գրում է Կատրինա վան դեն Հուվելը` The Nation ամսագրի խմբագիրը: ԱՄՆ կոնգրեսականները և վերլուծաբանները ռուսական միջամտությունը ընտրություններին համեմատեցին Պեռլ Հարբորի վրա Ճապոնիայի հարձակման, 2001-ի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության և պետական հեղաշրջման հետ: Հուվելն առարկում է` բոտերը ռումբեր չեն: Գովազդային նյութերը Facebook-ում Առևտրի համաշխարհային կենտրոն մխրճվող ինքնաթիռներ չեն: Մեր ընտրություններին ռուսական միջամտության կորուստները 2001-ի սեպտեմբերի 11-ի կամ Պեռլ Հարբորի զոհերը չեն: Մեղադրական եզրակացության մեջ նկարագրված ջանքերը (100000 դոլար Facebook-ի գովազդային նյութերի համար, որի կեսից ավելին ծախսվել է ընտրություններից հետո, մի քանի հանրահավաք, որին համարյա մարդ չի եկել) նույնը չեն` ինչ պետական հեղաշրջումը: ԱՄՆ-ն ու ՌԴ-ն երկար տարիներ միջամտել են արտասահմանյան ընտրություններին` և գաղտնի, և բացահայտ: Այս հիստերիան ծնել է ընտրություններում Թրամփի ապշեցուցիչ հաղթանակի դառնահամը: Եթե իրականում ՌԴ նախագահը ստորագրել է նման գործողության հրաման, հնարավոր է, որ նա դա համարել է պատասխան քայլ ԱՄՆ-ի միջամտությանը Վրաստանի, ՈՒկրաինայի ու Ռուսաստանի ընտրություններին: Պուտինը սպասում էր, որ ԱՄՆ նախագահի ընտրություններում հաղթեր Դոնալդ Թրամփը, ոչ թե Հիլարի Քլինթոնը: Այնուամենայնիվ` ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերություններում ուժեղացավ վտանգավոր լարումը: Վտանգավոր եզրագծից նահանջի ճանապարհներ գտնելը հեշտ չէ, առաջին ու արժեքավոր քայլը կլիներ ՙավելի քիչ հիստերիա, և ավելի շատ խելամտություն՚ որոշումը: Պետք է շարունակել Մյուլլերի հետաքննությունը և արտասահմանյան միջամտությունից ԱՄՆ ընտրությունները պաշտպանելու օրենք ընդունել Կոնգրեսում, ներդրումներ անել էլեկտրոնային ենթակառուցվածքներում:

Սոցիալական մեդիաների ոլորտի ընկերությունները պետք է սովորեն կեղծ դրոշներով` և ռուսական, և այլ, գործողությունները սանձելը: Մենք պետք է սանձենք մեր ընտրությունների ավելի լուրջ սպառնալիքը` մեծ փողերը, որ հիմնականում գաղտնագրված են: Թոմաս Ֆրենկը ասաց, որ ՙամերիկացի յուրաքանչյուր պլուտոկրատ շուտով կծավալի իր անձնական տրոլլների միանգամայն լեգալ բանակը և կգործի ավելի ճկուն, քան ռուսները: Նրանք, ում համար թանկ է ժողովրդավարությունը, պետք է հատկապես զգուշանան նոր սառը պատերազմից: Հարաբերությունների վատացումը միայն սնում է երկու կողմերի վատագույն ուժերին:
Վերջապես ԱՄՆ-ում սկսե՞լ են հասկանալ, որ քաոսում հայտնված Ռուսաստանը շատ ավելի ծանր ու լուրջ խնդիր է լինելու, քան Պուտինի Ռուսաստանը: Միջուկային զենք ունեցող երկու համակարգերի անհեթեթ առճակատու՞մն է վտանգավոր, թե՞ նրանց հարաբերությունների նորմալացումը: Դոնալդ Թրամփի պաշտոնավարման առաջին տարին անցավ հետաքննությունների մեջ, որոնք սրեցին ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերությունները շատ ավելի, քան եղել է Բարաք Օբամայի օրոք: Վստահաբար` չլիներ ԱՄՆ ընտրություններին ՌԴ միջամտության վարկածը, գտնվելու էր մեկ այլ պատճառ` հիվանդ համակարգերը փորձում են բուժվել միմյանց հաշվին: Եվ` առանց բժշկի: Իսկ դա ավելի է խորացնում հիվանդությունը, որ խելամտությունը փոխարինում է խելահեղությամբ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ